Ból kręgosłupa promieniujący do nóg może mieć wiele przyczyn. Aby uwolnić się od dolegliwości należy najpierw znaleźć ich źródło i zastosować właściwą terapię. Poniżej opisuję charakterystyczne objawy oraz leczenie najczęstszych przyczyn tego rodzaju bólu.
Rwa kulszowa
Rwa kulszowa często zaczyna się od bólu kręgosłupa, który następnie promieniuje do prawej lub lewej nogi lub w rzadkich przypadkach do obu nóg. Schorzenie jest najczęściej wywołane przez przepuklinę jądra miażdżystego kręgosłupa, która drażni biegnące do nóg korzenie. Dlatego też ból promieniuje do tylnej części uda, łydki i stopy. Może też pojawiać się drętwienie, palenie i osłabienie siły mięśni. Czasami występuje charakterystyczne wykrzywienie tułowia, gdyż przepuklina może powodować silny skurcz mięśni grzbietu.
U większości chorych dolegliwości mijają po kilku tygodniach leczenia tabletkami lub zastrzykami przeciwzapalnymi oraz przy zastosowaniu zabiegów fizjoterapeutycznych. Czasami jednak ten rwący i uciążliwy ból nogi może utrzymywać się przez miesiące lub lata. W takich przypadkach szybką oraz znaczącą ulgę w cierpieniu można uzyskać wykonując zastrzyk nadtwardówkowy, czyli iniekcję epiduralną. Silnie działający lek przeciwzapalny zostaje wtedy wstrzyknięty bezpośrednio w okolicę przepukliny. Zabieg ten nie tylko uwalnia on od bólu, ale również przyczynia się do zmniejszenia zapalenia, obrzęku i ucisku korzeni rdzeniowych, co znacznie przyśpiesza ich regenerację i powrót do zdrowia.
W najcięższych przypadkach rwy konieczne może być leczenie operacyjne.
Rwa udowa
Rwa udowa ma bardzo podobny przebieg, przyczyny i leczenie jak rwa kulszowa, z tą różnicą, że ból kręgosłupa promieniuje do przodu uda, kolana i wewnętrznej strony łydki.
Stenoza lędźwiowa
Stenoza lędźwiowa jest wynikiem narastających z wiekiem zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, które powodują zaciskanie światła kanału kręgowego i ucisk na korzeni rdzeniowych. Podczas stania i chodzenia pojawia się ból kręgosłupa promieniujący do nóg, który znika w pozycji siedzącej z pochyleniem tułowia do przodu. Leczenie stenozy polega na stosowaniu specjalnych ćwiczeń, podawaniu zastrzyków nadtwardówkowych, a w najcięższych przypadkach na operacyjnym poszerzeniu kanału kręgowego.
Staw krzyżowo biodrowy
Trwający miesiące lub lata ból dolnego kręgosłupa promieniujący do tylnej części uda, pośladka, biodra lub pachwiny często pochodzi ze stawu krzyżowo biodrowego. Pacjenci mają duży problem z ubraniem spodni na stojąco lub zakładaniem skarpetek w tej pozycji gdyż znacznie nasila to dolegliwości. Ból zwiększa się także podczas siedzenia, stania i chodzenia.
Precyzyjnie wykonany zastrzyk do stawu krzyżowo biodrowego najczęściej przynosi całkowitą oraz długotrwałą ulgę. Jedynie w przypadku znacznej niestabilności stawu wykonuje się jego operacyjne zespolenie.
Stawy międzywyrostkowe
Stawy międzywyrostkowe znajdują się pomiędzy kręgami i są odpowiedzialne za ruchomość kręgosłupa. Ból, który się z nic wywodzi znajduje się blisko środka, obustronnie lub jednostronnie i może promieniować do boku, pachwiny oraz nogi. Dolegliwości nasilają się podczas stania, chodzenia, odchylania do tyłu i skrętach tułowia.
Schorzenia stawów międzywyrostkowych często występują u ludzi, którzy znaczną część czasu spędzają siedząc, u szczególnie kierowców oraz u osób dźwigających duże ciężary.
Leczenie polega na wykonywaniu specjalnych ćwiczeń mających na celu zmniejszenie ucisku na stawy. W ciężkich przypadkach stosuje się precyzyjne zastrzyki do każdego z bolących stawów. Takie leczenie najczęściej bardzo pomaga i połączone z ćwiczeniami wystarcza na wiele lat. Inną metodą terapii jest niszczenie nerwów przewodzących czucie z chorych stawów za pomocą termolezji lub kriolezji.
Kolka nerkowa
Atak kolki nerkowej jest spowodowany przez kamień nerkowy schodzący przez drogi moczowe. Ten bardzo silny ból zaczyna się w okolicach nerki, następnie przemieszcza się do dolnej części brzucha, pachwiny, jądra oraz wewnętrznej strony uda. Bólowi towarzyszyć mogą nudności, wymioty oraz parcie na mocz. Pacjenci są bardzo pobudzeni ruchowo. Kolkę nerkową zwykle leczy się lekami rozkurczowymi oraz podawaniem znacznej ilości płynów. W cięższych przypadkach konieczne są zabiegi urologiczne.
Kręgozmyk
Kręgozmyk zwany też ześlizgiem polega na przesunięciu się jednego kręgu nad drugim. Może wtedy dochodzić zarówno do ucisku korzeni nerwowych, jak i do wzmożonego nacisku na stawy międzykręgowe. Prowadzi to do pojawienia się bólu kręgosłupa promieniującego do nóg.
Leczenie lżejszych przypadków kręgozmyku polega na fizjoterapii, stosowaniu leków bólowych oraz zastrzykach nadtwardówkowych. W cięższych przypadkach konieczna jest operacja.
Punkty spustowe
Punkty spustowe to bolesne w dotyku zgrubienia w mięśniach. Najczęściej znajdują się z tyłu i boku pośladka, w mięśniu pośladkowym średnim. Są one źródłem bólu, który może promieniować od kręgosłupa aż do stopy, czasami imitując objawy rwy kulszowej.
Jeżeli przyczyna powstania punktów spustowych, z których najczęstszą jest dyskopatia, nie jest już aktywna, a pośladek boli nadal, należy przeprowadzić terapię punktów spustowych. Leczenie punktów spustowych należy zacząć od ich przyczyny, którą najczęściej jest dyskopatia. Jeżeli jednak przyczyna ich powstania jest już wyleczona, należy zająć się samymi punktami spustowymi. Fizjoterapeuci doświadczeni w terapii mięśniowo powięzionej mogą pomóc. Jeśli punkty spustowe położone są głęboko, najlepszą formą leczenia są zastrzyki do punktów spustowych. Jest to forma terapii, w której lekarz znajduje punkty spustowe, a następnie nastrzykuje każdy z nich, przez co neutralizuje miejscową kwasicę oraz wypłukuje substancje powodujące ból.