Zmiany zwyrodnieniowe typu Modic 1,2,3

Zmiany zwyrodnieniowe typu Modic 1 i Modic 2 to inaczej stłuszczenie i obrzęk szpiku kostnego kręgosłupa. Klasyfikacja Modica opisuje zmiany w trzonach kręgów widoczne w wynikach rezonansu magnetycznego. Najczęściej obserwuje się je w dyskopatii lędźwiowej (szczególnie na poziomie L4 L5 i L5 S1 ) oraz w dyskopatii szyjnej.

Co to są zmiany typu Modic?

Trzony kręgów stanowią walcowate kości budujące kręgosłup. Są one poukładane jeden na drugim, a między nimi znajdują się dyski. Miejsce, gdzie trzon kręgu dotyku dysku nazywa się płytką graniczną. Wewnątrz trzonu znajduje się szpik kostny. W dyskopatii, czyli chorobie dysku, przylegające do niego kręgi ulegają zwyrodnieniu, co jest widoczne w rezonansie magnetycznym kręgosłupa pod postacią tak zwanych zmian typu Modic. Zmiany te najpierw powodują obrzęk szpiku kostnego, a następnie jego wymianę na tkankę tłuszczową, czyli stłuszczenie szpiku. Czasami zmiany oznaczają sklerotyzację, czyli nadmierne stwardnienie płytek granicznych kręgów.  Zmiany typu Modic pośrednio świadczą o zwyrodnieniu dysku. Może im towarzyszyć ból, ale nie ma znaczących dowodów na to, że same zmiany są przyczyną bólu pleców.

Zmiany typu Mocic – przyczyny

Jest wiele teorii na temat przyczyn zmian typu Modic. Najwięcej przemawia za tym, że są one spowodowane dyskopatią i reakcją zapalną na kontakt z jądrem miażdżystym. Znajdujące się we wnętrzu dysku jądro miażdżyste może powodować bardzo silne zapalenie i obrzęk. Z reguły jest to obrzęk i zapalenie korzeni nerwowych dające objawy rwy kulszowej, udowej lub barkowej. Logiczne jest, że zapalenie i obrzęk może również obejmować przylegające do szpiku kręgi i ich szpik.

Inną, mniej popularną teorią jest hipoteza infekcyjna. Niektórzy sugerują, że bakterie ze skóry wnikają przez krew do dysków i wywołują tam zapalenie.

Zmiany typu Modic – objawy

Zmiany typu Modic mogą nie dawać żadnych objawów, jednak często towarzyszy im ból pleców. Z reguły przyczyną bólu jest dyskopatia oraz zwyrodnienie stawów międzywyrostkowych, jednak niektórzy właśnie w zmianach Modic dopatrują się źródła bólu kręgosłupa. Zależnie od miejsca występowania dyskopatii może pojawiać ból kręgosłupa promieniujący do nogi lub ból karku promieniujący do ręki. Najsilniejsze objawy pojawiają się, gdy zmianom Modic towarzyszy przepuklina kręgosłupa.

Klasyfikacja Modic

Klasyfikacja według Modica oparta jest na wynikach rezonansu magnetycznego.  Rezonans pokazuje kręgosłup w postaci obrazów T1 i T2 zależnych. Projekcje T1 i T2 obrazują ten sam kręgosłup na różny sposób. Różnice w obrazach wynikają z odmiennej jasności poszczególnych tkanek, czyli intensywności ich sygnału. W widocznym poniżej wyniku rezonansu magnetycznego widzimy, że zdrowy szpik trzonu kręgu ma w miarę jednorodne, ziarniste wybarwienie zarówno w obrazach T2 i T1 zależnych. Inaczej jest przy zmianach typu Modic.

Obrazowanie T1-zależne:

• tłuszcz jest jasny, czyli o wysokiej intensywności
• woda jest ciemna, czyli o niskiej intensywności

Obrazowanie T2-zależne:

• zarówno tłuszcz, jak i woda są jasne, czyli o wysokiej intensywności

Kości w rezonansie magnetycznym są generalnie ciemne. Im gęstsza jest kość, tym ciemniejsza w obrazowaniu T1 i T2.

Modic 1 – co oznacza?

Zmiany typu Modic 1 oznaczają obrzęk trzonów kręgowych, który jest wywołany zapaleniem. Reaktywny obrzęk szpiku kręgosłupa powoduje jago zwiększone uwodnienie. Dlatego też zmiany obrazach T2 zależnych są one jasne, czyli mają wysoką intensywność. Takie zmiany mają małą zawartość tłuszczu, dlatego w obrazach T1 zależnych są ciemne. Takie zmiany pojawiają się często na skutek dyskopatii.

Zmiany typu Modic 1

Modic 1- leczenie

Same zmiany Modic 1 rzadko powodują ból. Jednak powoduje go współistniejąca dyskopatia, zwłaszcza pod postacią przepukliny kręgosłupa. Bezoperacyjne leczenie przepukliny kręgosłupa polega na stosowaniu zastrzyków nadtwardówkowych oraz specjalnych ćwiczeń. Leczenie operacyjne przepukliny jest zarezerwowane dla najcięższych przypadków. Należy również skorygować przyczyny dyskopatii, którymi często są:

• nieprawidłowa ergonomia pracy
• dźwiganie na prostych nogach i z rotacją tułowia
• otyłość
• siedzący tryb życia
• wady postawy

Niektórzy lekarze zalecają leczenie zmian Modic 1 antybiotykami przez 100 dni. Nie jest to praktyka rozpowszechniona i nie jestem do niej przekonany.

Modic 2 –  co to znaczy?

Zmiany typu Modic 2 oznaczają stłuszczenie szpiku kostnego kręgosłupa, zwane również zwyrodnieniowym stłuszczeniem szpiku. Dochodzi do niego na skutek długo trwającej dyskopatii. Trzony kręgów ulegają zwyrodnieniu i w ich wnętrzu tłuszcz zaczyna wypierać szpik kostny. W rezonansie magnetycznym zmiany typu Modic 2 są jasne w obrazowaniu T1 ze względu na dużą zawartość tłuszczu, a w obrazach T2 zależnych mogą mieć jasność wyższą lub podobną do otaczających je zdrowych kości.

Zmiany typu Modic 2

Modic 2 leczenie

Leczenie zmian Modic 2 jest analogiczne jak leczenie zmian Modic 1. Należy wygasić zapalenie oraz leczyć przyczyny bólu.

Modic 3 – co znaczy

Zmiany typu Modic 3 oznaczają sklerotyzację, czyli stwardnienie blaszek granicznych, czyli części kręgów przylegających do dysków. Pojawienie się zmian typu Modic 3 znaczy, że proces zwyrodnieniowy trwał długo i spowodował przebudowę trzonu kręgu.  Zmiany te są ciemne, czyli o małej intensywności sygnału, zarówno w obrazach T1 jak i T2 zależnych. Odpowiednikiem zmian Modic 3 na zdjęciu RTG jest sklerotyzacja blaszek granicznych zwana też sklerotyzacją płytek granicznych.

Zmiany typu Modic 3

Modic 3 – leczenie

Zmiany typu Modic 3 są nieodwracalne. Jeżeli towarzyszy im ból pleców, należy leczyć jego przyczynę, którą najczęściej w takich przypadkach są zmiany zwyrodnieniowe w stawach międzywyrostkowych. Za pomocą odpowiednich zabiegów z reguły udaje się uśmierzyć ból, dzięki czemu chory może wrócić do pracy i normalnie funkcjonować.

Andrzej Kroszczyński Specjalizacja: Lekarz rehabilitacji medycznej

Jako specjalista w dziedzinie nieinwazyjnego leczenia przepuklin i bólów kręgosłupa, moim zadaniem jest przynosić ulgę pacjentom doświadczającym bólu. Artykuły medyczne dostępne na stronie przygotowuję na podstawie swojego doświadczenia oraz aktualnych prac naukowych.