Przeciwzapalny styl życia

Żyjemy w czasach, w których stres, szkodliwe chemikalia, nieprawidłowa dieta, brak ruchu powodują powstanie zapalenia, które zamiast pomagać, szkodzi. Przeciwzapalny styl życia ma na celu przywrócenie naturalnej równowagi sił działających w organizmie i wygaszenie stanu zapalnego.

Czym jest zapalenie?

Zapalenie jest naturalną reakcją obronną organizmu. Jego zadaniem jest walka z drobnoustrojami chorobotwórczymi takim jak bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty oraz usuwanie uszkodzonych tkanek. Za bezpośrednie kierowanie zapaleniem odpowiada układ odpornościowy (immunologiczny). Układ ten działa w oparciu o informacje z układu nerwowego, endokrynnego (hormonalnego) oraz kontaktu z substancjami, które stymulują jego działanie, czyli antygenami. W przypadku rozregulowania układu nerwowego, hormonalnego lub nadmiernego kontaktu z antygenami, układ odpornościowy może zacząć odpowiadać tworząc nadmierne lub niepotrzebne stany zapalne w wielu miejscach ciała. Powoduje to ból, najczęściej w okolicach stawów i grzbietu. Długotrwały stan zapalny wywiera niekorzystny wpływ na wiele organów oraz układów.

Co powoduje rozregulowanie układu immunologicznego?

Układ odpornościowy zostaje rozregulowany bezpośrednio przez nadmierną ekspozycję na antygeny oraz pośrednio przez czynniki zaburzające równowagę układów nerwowego i endokrynnego.

1. Nadmierna ekspozycja na antygeny
2. Nieszczelne jelito (leaky gut)

Nadmierna ekspozycja na antygeny pochodzi głównie z jelita. W normalnych warunkach ściana jelita jest szczelna i znajdujące się w jego świetle bakterie oraz inne substancje są skutecznie izolowane od krwiobiegu. Głównymi przyczynami nieszczelnego jelita są:

• Nietolerancja lub nadwrażliwość na gluten
• Dysbakterioza jelitowa, czyli nieprawidłowa flora bakteryjna w jelicie. Jedną z przyczyn dysbakteriozy jest stosowanie antybiotyków.

Co powoduje rozregulowanie układu nerwowego?

Stres

Układ nerwowy zostaje rozregulowany przez przewlekły stres, brak kontaktu z naturą, nadmierną stymulacją przez środki masowego przekazu oraz internet. W kieracie pracy może zostać zagubiony sens życia. Człowiek nie uświadamia sobie czego tak naprawdę chce oraz do czego dąży. Dla równowagi nerwowej potrzebne są prawidłowe relacje z bliskimi, z samym sobą oraz z Najwyższym.

Huśtawka glikemiczna

Spożywanie pokarmów, bądź płynów szybko podnoszących poziom glukozy we krwi, czyli charakteryzujących się wysokim indeksem glikemicznym, powoduje gwałtowny wyrzut insuliny z trzustki i w efekcie po 2 godzinach zbyt niski poziom glukozy zwany hipoglikemią. Podstawowym paliwem dla mózgu jest glukoza. Mózg podobnie jak piec, pracuje najlepiej jeśli dopływ paliwa kształtuje się na adekwatnym do zapotrzebowania poziomie, nie za dużo, nie za mało. Huśtawka poziomu glukozy powoduje, że komórki nerwowe i cały mózg funkcjonują źle, szczególnie w momentach spadku poziomu glukozy. Objawia się to pogorszeniem zdolności do podejmowania decyzji, niepokojem, głodem (szczególnie ochotą na słodkie pokarmy i napoje), potliwością oraz mrowieniem skóry.

Co powoduje rozregulowanie układu hormonalnego?

Dysruptory endokrynne

Układ hormonalny jest bombardowany przez tak zwane dysruptory endokrynne, czyli substancje chemiczne przypominające hormony. Przypominają one żeńskie hormony płciowe – estrogeny. Substancje te działają na człowieka już w łonie matki, mogą one feminizować męskie płody, czyli sprawiać, że mózg i ciało nie stają się w pełni męskie. Nadmiar żeńskich hormonów stymuluje układ immunologiczny, co może prowadzić  do powstawania nadmiernych lub niepotrzebnych stanów zapalnych oraz  chorób z autoagresji, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. Choroby z autoagresji powstają, kiedy układ odpornościowy atakuje własny organizm.

U mężczyzn nadmiar estrogenów prowadzi do gorszej regeneracji stawów i mięśni, osłabienia popędu płciowego oraz napędu do działania i podejmowania wyzwań. Pogarsza się ilość i jakość nasienia, co obserwuje się u mężczyzn na całym świecie.

U kobiet mogą pojawiać się problemy z płodnością.

Główne źródła dysruptorów endokrynnych to: środki ochrony roślin (pestycydy), plastik (szczególnie miękki), konserwanty obecne w kosmetykach (kremach itp.), niektóre substancje dodawane do leków. Pochodzą one również z niesfermentowanej soi, szczególnie z mleka sojowego. Soja jest częstym składnikiem paszy dla zwierząt.  Aby dodatkowo przyspieszyć przyrost masy mięśniowej zwierząt, mogą im być też podawane żeńskie hormony. Po zjedzeniu takiego mięsa przez człowieka estrogeny dostają się do jego organizmu. Dysruptory endokrynne znajdują się również w szyszkach chmielowych i w związku z tym w piwie.

Odwrócenie ról płciowych (gender roles)

Hormony  kształtują zachowanie i wpływają na role społeczne. Jednocześnie role społeczne i zachowanie wpływają na profil wydzielanych hormonów. Podejmowanie typowych zachowań męskich, na przykład związanych z podejmowaniem ryzyka będzie podnosić poziom testosteronu zarówno u mężczyzn jak i kobiet. Natomiast odgrywanie ról żeńskich, których przykładem jest  opiekowanie się małymi dziećmi znacząco obniża poziom testosteronu u mężczyzn. Przyjmowanie ról płciowych niezgodnych z własną płcią może prowadzić do dezorientacji układu hormonalnego.

Jakie są typowe objawy nadmiernej tendencji do zapaleń?

• Długie gojenie się kontuzji
• Wydłużony czas potrzebny do  regeneracji po treningu
• Trudno gojące się i nawracające zapalenia przyczepów ścięgien (entezopatie), na przykład łokieć tenisisty
• Zapalenie rozcięgna piętowego
• Nawracające zapalenia i bóle stawów
• Częste bóle gardła
• Bolesne zmiany na języku oraz afty w jamie ustnej
• Przewlekłe zmęczenie

Na czym polega przeciwzapalny styl życia?

Przeciwzapalny styl życia opiera się na świadomych wyborach. Musimy być selektywni i wybierać to, co jest dla nas dobre. Dotyczy to tego, co na nas działa z zewnątrz i tego, jak my postępujemy.

Dieta przeciwzapalna

• Unikaj pokarmów szybko podnoszących poziom glukozy (o wysokim indeksie glikemicznym)
• Spróbuj diety bezglutenowej i stosują ją tak długo, aż przynosić ona będzie korzyści i czuć będziesz się po niej lepiej
• Unikaj dysruptorów endokrynnych obecnych w jedzeniu, płynach i kosmetykach
• Unikaj  przetworzonego jedzenia
• Spożywaj probiotyki (np. kiszona kapusta, kefir, kwaśne mleko, jogurt)
• Spróbuj diety ketogennej, ale pamiętaj, że nie jest to dieta dla każdego. Zależy to od czynników genetycznych.
• Dieta śródziemnomorska ma udowodnione działanie przeciwzapalne. Obniża poziom markerów zapalenia takich jak CRP oraz interleukina 6.
• Unikaj margaryny i innych utwardzonych tłuszczów. Zawierają one kwasy tłuszczowe o typie trans, które normalnie w żywności nie występują. Wbudowują się one w błony komórkowe komórek i są odpowiedzialne za wiele zaburzeń.

Przyprawy oraz suplementy przeciwzapalne

• Sprawdź poziom witaminy D3, jeżeli jest on zbyt niski udaj się do lekarza. Uzupełnienie niedoborów witaminy D3 wymaga dużych dawek leków.
• Używaj następujących przypraw, które działają przeciwzapalnie: kurkuma, imbir, cynamon, chili, czosnek, czarny pieprz.

Aktywność fizyczna

• Często przebywaj na świeżym powietrzu, szczególnie kiedy świeci słońce. Dzięki temu obniży się poziom melatoniny, która stymuluje układ odpornościowy, polepszy się nastrój oraz w naturalny sposób wytworzy się witamina D3.
• Uprawiaj  sport. Nie musi to być bardzo intensywny wysiłek. Ważne, aby cieszył i był regularny. Zwykły spacer lub pływanie w połączeniu z ćwiczeniami rozciągającymi z reguły wystarcza. Jeśli intensywniejszy wysiłek sprawia Ci przyjemność, podążaj za głosem intuicji. Ważne jest, żeby aktywność fizyczna wynikała z naturalnej potrzeby, a nie z  wybujałego ego, które trzeba karmić.
• Unikaj długiego siedzenia, rób przerwy i przejdź się trochę. Ruch wspomaga wymianę płynu stawowego, natomiast jego zastój może sprzyjać zapaleniu.

Redukcja masy ciała

Pozbycie się nadmiaru tłuszczu przekłada się na zmniejszenie tendencji do zapaleń.

Poszczenie

Posty były praktykowane od tysięcy lat, głównie dla korzyści duchowych. Okazuje się również, że ograniczenie pokarmów działa przeciwzapalnie.

Aktywność duchowa

• Regularnie obcuj z naturą, która jest nieocenionym nauczycielem. Największe prawdy przekazywane są właśnie bez słów, dzięki bezpośredniemu doświadczeniu. Przyroda ma niesamowitą zdolność utrzymywania równowagi i obcowanie z nią przywraca nam utracony balans oraz dodaje życiodajnej energii.
• Znajdź czas dla swoich bliskich.
• Regularne spędzaj pewien czas w samotności, w milczeniu. Bez Internetu, książek oraz muzyki.
• Poświęcaj czas na poszukiwanie i poznawanie odpowiedzi na pytania dotyczące  głębokich kwestii, które Cię interesują i inspirują. Poszukuj przede wszystkim prawdy. Doprowadzi Cię to do Najwyższego, który jest prawdą. Każdy szczerze poszukujący znajdzie własną, niepowtarzalną drogę. “Proście, a będzie wam dane; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a otworzą wam. Albowiem każdy, kto prosi, otrzymuje; kto szuka, znajduje; a kołaczącemu otworzą.” (Mt 7,7-8). Pokój i zdrowie ducha przekłada się na zdrowie ciała.

Andrzej Kroszczyński Specjalizacja: Lekarz rehabilitacji medycznej

Jako specjalista w dziedzinie nieinwazyjnego leczenia przepuklin i bólów kręgosłupa, moim zadaniem jest przynosić ulgę pacjentom doświadczającym bólu. Artykuły medyczne dostępne na stronie przygotowuję na podstawie swojego doświadczenia oraz aktualnych prac naukowych.