2013-01-31 12:49:40

Nerwoból w plecach

Czym jest ból neuropatyczny – definicja

Ból neuropatyczny jest to ból, który powstaje w układzie nerwowym. W warunkach prawidłowych nerwy służą do przesyłania sygnałów bólowych poprzez zlokalizowany w kręgosłupie rdzeń kręgowy aż do siedziby świadomości czyli mózgu. Sygnały te informują o potencjalnym, bądź istniejącym już uszkodzeniu tkanek. Na skutek fizycznego bądź chemicznego (np. podczas chemioterapii) uszkodzenia struktur nerwowych, albo na skutek zaburzenia ich działania, mogą one zacząć wysyłać do mózgu nieprawidłowe, wyolbrzymione i zniekształcone informacje o bólu. Ból taki jest bardzo uciążliwy, gdyż ma bardzo nieprzyjemny charakter, typowe środki przeciwbólowe słabo sobie z nim radzą oraz często nasila się on w nocy powodując bezsenność. Najczęstszą strukturą, której uszkodzenie może powodować ból neuropatyczny jest nerw, taki ból nazywa się wtedy nerwobólem bądź neuralgią.

Charakter bólu neuropatycznego

Chorzy mają wrażenie nieznośnego palenia, mrowienia bądź drażnienia prądem elektrycznym. Niekiedy ból jest bardzo ostry, przeszywający, porównywalny do ukłucia ostrym przedmiotem. Typowo ból ten nasila się w nocy i powoduje zaburzenia snu.

Dlaczego tradycyjne leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, takie jak ibuprofen, nie działają na ból neuropatyczny?

Ponieważ ból neuropatyczny nie ma źródła jedynie w stanie zapalnym, ale w zaburzonej funkcji układu nerwowego. Aby go skutecznie uśmierzyć, należy stosować leki działające bezpośrednio na układ nerwowy.

Jakie są najczęstsze przyczyny bólu neuropatycznego?

Uwięźnięcie nerwu pośladkowego – nerwoból w plecach

Przez pojęcie nerwoból w plecach najczęściej rozumie się uwięźnięcie czuciowego górnego nerwu pośladkowego (ang. superior cluneal nerve). Najczęściej objawia się to przewlekłym bólem w górnej części pośladka. Ból najczęściej nasila się przy schylaniu, długotrwałym siedzeniu oraz po wstaniu, szczególnie po długiej jeździe samochodem. Uwięźnięcie może wynikać z nadmiernego napięcia mięśni grzbietu, które często jest skutkiem przykurczów mięśniowych najczęściej wywołanych przez długotrwałe siedzenie i brak odpowiedniego rozciągania. Ból ten dobrze reaguje na leczenie, które polega na ostrzyknięciu uwięźniętego nerwu oraz ćwiczeniach rozciągających przykurczone mięśnie.  Innym nerwobólem w plecach jest neuralgia międzyżebrowa, która najczęściej jest odczuwana jako ból okalający zlokalizowany na poziomie kręgosłupa piersiowego.

Rwa kulszowa bądź rwa ramienna

Poprzez uszkodzenie korzeni nerwowych dochodzi do bólu, który w rwie kulszowej promieniuje do kończyny dolnej, natomiast w rwie ramiennej do kończyny górnej.

Zespół cieśni nadgarstka

Zespół cieśni nadgarstka charakteryzuje się nocnym drętwieniem oraz mrowieniem dłoniowej powierzchni kciuka, palca wskazującego, środkowego oraz połowy palca serdecznego. Objawy te są spowodowane drażnieniem nerwu pośrodkowego, który zostaje uciśnięty w kanale nadgarstka. Pacjenci powinni starać się unikać nadmiernego zginania i prostowania nadgarstka. Ma to szczególne znaczenie podczas pisania na klawiaturze. Początkowe stadia można leczyć za pomocą nocnej ortezy, rehabilitacji oraz zastrzyków. Bardziej zaawansowane stadia wymagają interwencji chirurgicznej.

Ból przewlekły

Nieleczony lub nieskutecznie leczony ból może zostać utrwalony w układzie nerwowym i przerodzić się w ból przewlekły, który jest rodzajem bólu neuropatycznego.

Polineuropatia

Polineuropatia polega na uszkodzeniu nerwów obwodowych co może przejawiać się zaburzeniami czucia, osłabieniem kończyn oraz bólem, którego lokalizacja dotyczy najczęściej stóp i rąk pod postacią skarpet i rękawiczek. Najczęstszą przyczyną polineuropatii jest cukrzyca. Polineuropatia występuje często w przebiegu chorób nowotworowych. Może ona być wynikiem istnienia nowotworu albo chemioterapii. W przebiegu radioterapii nowotworów może dojść do uszkodzenia splotów nerwowych.

Nadwrażliwość na promieniowanie elektromagnetyczne (ang. Electromagnetic hypersensitivity)

Nadwrażliwość na fale oraz pole elektromagnetyczne (ang. Electromagnetic hypersensitivity – EHS) objawia się między innymi uczuciem palenia, mrowienia, kłucia małymi igłami, zaczerwienieniem skóry, bólami głowy, bólami mięśni, zmęczeniem oraz zaburzeniami snu i pamięci. Pacjenci obarczają odpowiedzialnością za te objawy fale elektromagnetyczne, najczęściej te emitowane przez telefonię komórkową (telefony i stacje przekaźnikowe) oraz linie wysokiego napięcia.

Leczenie bólu neuropatycznego

Przede wszystkim w miarę możliwości należy zlikwidować czynniki uszkadzające układ nerwowy. W celu uśmierzenia bólu stosuje się leki, które hamują wrażliwość układu nerwowego na ból. Podczas rehabilitacji obejmuje stymulację czuciową, która hamuje odczuwanie patologicznego bólu.

2013-01-31 12:47:59

Co nazywamy bólem przewlekłym?

Ból, który trwa powyżej 6 miesięcy.

Dlaczego ból przewlekły jest trudny do wyleczenia?

Przewlekły ból się utrwala, powodując zmiany w mózgu i rdzeniu kręgowym. Na skutek tego ból zaczyna być odczuwany nawet wtedy, kiedy jego przyczyna przestała już istnieć. Na przykład nieleczona lub nieskutecznie leczona rwa kulszowa może się utrwalić i powodować dolegliwości przez lata, mimo że ucisk na nerw ustąpił.

Leczenie bólu przewlekłego

Przede wszystkim nie należy dopuścić do jego powstania, należy leczyć każdy ból jak najszybciej i jak najskuteczniej, tak aby nie miał szansy się utrwalić. Jeśli jednak ból przewlekły wystąpi, trzeba stosować metody leczenia, które neutralizują zmiany w mózgu i układzie nerwowym.

Dlaczego tradycyjne leki przeciwbólowe są nieskuteczne w leczeniu bólu przewlekłego?

Tradycyjne leki, takie jak na przykład ibuprofen, są przede wszystkim lekami przeciwzapalnymi i nie działają bezpośrednio na układ nerwowy. W wielu przypadkach stanu zapalnego już nie ma, a ból nadal dręczy pacjenta. Wtedy stosowanie tradycyjnych leków przeciwbólowych jest nieskuteczne, a nawet niebezpieczne, gdyż może prowadzić do uszkodzenia żołądka, wątroby i nerek.

2019-01-13 17:56:20
Budowa kręgosłupa i jego odcinków to kręgi i dyski

Zdrowy kręgosłup składa się z odcinków: lędźwiowego, szyjnego, piersiowego, guzicznego i kości krzyżowej. Budowa kręgosłupa to kręgi, dyski, więzadła i mięśnie powiązane ze sobą, aby stanowić najważniejszą oś w organizmie.

Jako lekarz od kręgosłupa często spotykam się z pytaniami na temat budowy kręgosłupa oraz opisów jego badań. W tym artykule opisuję odcinki, krzywizny, kręgi oraz dyski. Wyjaśniam też, skąd  bierze się ból kręgosłupa.

Budowa kręgosłupa i jego odcinków to kręgi i dyski

Budowa kręgosłupa

Budowa kręgosłupa to kości, czyli kręgi oraz położone miedzy nimi dyski. Całość jest ze sobą połączona poprzez więzadła kręgosłupa i jest poruszana przez mięśnie. Zdrowy kręgosłup, kiedy patrzymy na niego z przodu jest prosty, ale gdy obserwujemy go z boku, ma naturalne krzywizny, lordozy i kifozy. Anatomia kręgosłupa jest dość skomplikowana i każdy człowiek może mieć trochę inną budowę. Choroby kręgosłupa przeważnie dotyczą jego dysków oraz stawów.

Kręgi kręgosłupa

Kręgi kręgosłupa to kości, które są poukładane jeden na drugim. Stanowią one główny budulec osi ciała.  Między kręgami znajdują się dyski. Kręgi znacznie różnią się między sobą w zależności od odcinka.

Ile kręgów ma człowiek?

Z reguły człowiek ma 33 kręgi, ale może może mieć również 34 lub 32, zależy to od ilości kręgów guzicznych.

Budowa kręgu kręgosłupa

Typowy kręg jest zbudowany z trzonu, wyrostków poprzecznych, wyrostka kolczystego, kanału kręgowego oraz wyrostków stawowych.

Budowa kręgosłupa – budowa kręgu lędźwiowego

Wyrostek kolczysty

Wyrostek kolczysty to szpiczasta kość, którą można wyczuć na środku pleców. Długotrwałe przeciążenie kręgosłupa może powodować zwyrodnienie przyczepów do wyrostków kolczystych i ich ból, czyli entezopatię. Takie zmiany leczy się poprzez zastrzyki w kręgosłup zawierające steryd przeciwzapalny lub osocze bogatopłytkowe.

Wyrostek poprzeczny

Wyrostek poprzeczny jest częścią, z której zbudowany jest kręg. Wyrostki poprzeczne to kości po bokach kręgu. Przyczepiają się do nich mięśnie, których przyczepy na skutek przeciążenia mogą ulegać zwyrodnieniu czyli entezopatii.

Trzon kręgu

Trzon kręgu to walcowata kość stanowiąca największą część kręgu. W niektórych osób rezonans magnetyczny wykazuje naczyniaka kręgosłupa w trzonie kręgu. Najczęściej naczyniak kręgosłupa nie jest groźny.

Przez złamany kręgosłup najczęściej rozumie się złamanie kompresyjne trzonu kręgu. Powoduje ono bardzo silny ból pleców. Leczenie to miedzy innymi wertebroplastyka, czyli tzw. cementowanie kręgosłupa.

Pierwotny rak kręgosłupa jest bardzo rzadki, ale jest częstym miejscem przerzutów raka, które najczęściej znajdują się w trzonie kręgu.

Otwór międzykręgowy

Otwór międzykręgowy to przestrzeń, przez którą wychodzi nerw. Zwężenie otworów międzykręgowych przez zmiany zwyrodnieniowe, osteofity lub dyskopatię może powodować objawy stenozy kręgosłupa. Specjalne ćwiczenia na kręgosłup mogą pomóc w zwiększaniu otworów międzykręgowych.

Kanał kręgowy

Kanał kręgowy to przestrzeń wewnątrz kręgosłupa, w której znajduje się rdzeń kręgowy, korzenie nerwowe oraz tak zwana przestrzeń nadtwardówkowa. Kanał może ulegać zwężeniu poprzez zwyrodnienie kręgosłupa, dyskopatię, pogrubienie więzadeł żółtych i dyskopatię.

Worek oponowy kręgosłupa

Worek oponowy kręgosłupa znajduje się w kanale kręgowym i jest utworzony przez oponę twardą. W odcinku szyjnym, piersiowym i górnym lędźwiowym w worku oponowym znajduje się rdzeń kręgowy. W pozostałych odcinkach zawiera on płyn mózgowo rdzeniowy oraz korzenie nerwowe (tzw. korzonki). Ucisk na worek oponowy jest najczęściej wywierany przez przepuklinę kręgosłupa. Najczęściej ucisk cofa się wraz z wchłanianiem się przepukliny.  Jednak bardzo silny ucisk worka oponowego może powodować objawy neurologiczne takie jak paraliż i wymaga wtedy szybkiego odbarczenia przez operację.

Budowa kręgosłupa – kręg lędźwiowy i wyrostek kolczysty

Dysk kręgosłupa

Między kręgami znajduje się dysk kręgosłupa, czyli krążek międzykręgowy. Budowa krążka międzykręgowego to znajdujące się w środku jądro miażdżyste oraz zewnętrzny pierścień włóknisty. Uszkodzenie dysku to inaczej dyskopatia. W rezonansie magnetycznym częsta widoczna dehydratacja krążków międzykręgowych, co jest objawem dyskopatii. Uszkodzenie pierścienia włóknistego może powodować przepuklinę kręgosłupa, która często wywiera ucisk na nerw powodując objawy rwy kulszowej, udowej lub barkowej.

Krzywizny kręgosłupa

Zdrowy kręgosłup ma serię naturalnych krzywizn, czyli wygięć. Wygięcie do przodu nazywamy lordozą, a wygięcie do tyłu kifozą. W opisach badań często pojawia się lordoza lędźwiowa, lordoza szyjna oraz kifoza piersiowa.

Lordoza lędźwiowa

Lordoza lędźwiowa to krzywizna polegająca wygięciu kręgosłupa lędźwiowego do przodu. Krzywizna ta w pewnych chorobach kręgosłupa może być zbyt mała. W takim przypadku radiolog opisuje zniesienie lub spłycenie lordozy lędźwiowej. Czasami występuje pogłębiona lordoza lędźwiowa, czyli hiperlodoza. Wtedy często pojawia się ból kręgosłupa lędźwiowego na skutek przeciążenia stawów kręgosłupa.

Anatomia kręgosłupa – krzywizny kręgosłupa to lordoza lędźwiowa i szyjna oraz kifoza piersiowa

 

Lordoza kręgosłupa szyjnego

Lordoza kręgosłupa szyjnego to jego wygięcie do przodu. Zniesienie lub spłycenie lordozy szyjnej często pojawia się w chorobach odcinka szyjnego kręgosłupa. Może być objawem wielu chorób kręgosłupa, na przykład w dyskopatii szyjnej.

Kifoza kręgosłupa piersiowego

Kifoza kręgosłupa piersiowego to wygięcie pleców do tyłu w odcinku piersiowym. Powiększenie kifozy piersiowej często występuje u osób, które dużo czasu spędzają z biurkiem. Pogłębiona kifoza piersiowa, czyli hiperkifoza może też pojawiać się u nastolatków i być objawem choroby Choroby Scheuermanna, czyli bolesnej kifozy młodzieńczej. W takim wypadku w trzonach kręgów pojawiają się również guzki Schmorla.

Skolioza – boczne skrzywienie kręgosłupa

Skolioza, czyli boczne skrzywienie kręgosłupa to rozwojowa wada kręgosłupa, w której kręgosłup skrzywia się w bok oraz rotuje, czyli skręca. Lżejsze przypadki tej wady kręgosłupa leczy się przez specjalne ćwiczenia, a cięższe przez operację. Czasami boczne skrzywienie kręgosłupa pojawia się jako objaw przepukliny kręgosłupa. W takim przypadku odpowiednie bezoperacyjne leczenie za pomocą nowoczesnej blokady kręgosłupa może skutecznie wyprostować kręgosłup.

Więzadła kręgosłupa

Więzadła kręgosłupa łączą ze sobą poszczególne kręgi. Zdrowy kręgosłup ma silne więzadła, które stabilizują kręgi i dyski. Osłabienie więzadeł kręgosłupa prowadzi do niestabilności, która może powodować ześlizg jednego kręgu na drugim, czyli kręgozmyk. Pewne więzadła w kręgosłupie tworzą też ścianę kanału kręgowego. Szczególnie ważne są więzadła żółte, które z wiekiem mogą zwiększać swoją grubość. Przerost lub pogrubienie więzadeł żółtych może powodować ciasnotę kanału kręgowego i objawy rwy kulszowej. Przerost więzadeł żółtych jest częsty w kręgosłupie lędźwiowym.

Przeciążenie kręgosłupa może prowadzić do entezopatii więzadeł biodrowo lędźwiowych. Są to więzadła łączące wyrostki poprzeczne kręgów z kością biodrową. Objawem tej choroby jest ból pleców na dole.

Stawy kręgosłupa

Stawy kręgosłupa, czyli stawy międzywyrostkowe w sposób ruchomy łączą ze sobą poszczególne kręgi. Tak jak w każdym stawie, pod wpływem przeciążenia może pojawiać się przerost stawów międzywyrostkowych, ich zwyrodnienie oraz ból pleców. W kręgosłupie lędźwiowym to właśnie stawy najczęściej powodują ból pleców podczas chodzenia. W leczeniu bólu pomagają nowoczesne blokady oraz ćwiczenia na kręgosłup. Należy pamiętać, aby w bólu stawów kręgosłupa nie stosować przeprostów McKenziego, gdyż nasilają one ból pleców.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) jest chorobą atakującą stawy kręgosłupa. Objawia się ona sztywnością i bólem stawów.

Niekiedy zwyrodnienie stawów prowadzi do wytworzenia się torbieli synowialnej, czyli otorbionego zbiornika płynu, który może uciskać nerwy i powodować objawy rwy kulszowej.

Staw krzyżowo biodrowy

Staw krzyżowo biodrowy łączy kość krzyżową z kością biodrową. Schorzenia stawów krzyżowo biodrowych są częstą przyczyną bólu pleców na dole. Precyzyjna blokada, czyli zastrzyk do stawu krzyżowo biodrowego może skutecznie wygasić zapalnie w stawie oraz uśmierzyć ból.

Staw lędźwiowo krzyżowy

Połączenie kości krzyżowej i ostatniego kręgu lędźwiowego niekiedy nazywa się stawem lędźwiowo krzyżowym, chociaż w rzeczywistości nie jest to staw. To właśnie między kością krzyżową, a kręgosłupem lędźwiowym, czyli na poziomie L5 S1, najczęściej dochodzi do dyskopatii.

Mięśnie kręgosłupa

Mięśnie kręgosłupa poruszają tułowiem oraz kończynami i głową. Ich funkcją jest również stabilizacja oraz utrzymywanie prawidłowej postawy. Bardzo ważna jest siła mięśni, ich rozciągnięcie oraz równowaga. Mięśnie mogą boleć w następujących przypadkach:

  • naderwanie mięśni, na przykład po dźwignięciu ciężaru w nieprawidłowy sposób
  • mięśniowo powięziowe punkty spustowe, czyli bolesne zgrubienia, pasma i grudki

Odcinki kręgosłupa: lędźwiowy, szyjny, piersiowy - budowa kręgosłupaOdcinki kręgosłupa – budowa

Budowa kręgosłupa to 5 odcinków: szyjny, piersiowy, kość krzyżowa oraz kość ogonowa (kręgi guziczne).

Kręgosłup lędźwiowy

Kręgosłup lędźwiowy jest zbudowany z 5 kręgów. Odcinek lędźwiowy kręgosłupa jest najbardziej podatny na choroby, gdyż jest najbardziej przeciążony. Ból kręgosłupa lędźwiowego, czyli ból pleców na dole jest najczęściej wynikiem dyskopatii lub zwyrodnienia stawów międzywyrostkowych, czyli zwyrodnienia kręgosłupa zwanego też artrozą.  Kiedy nerwy są uciśnięte przez przepuklinę kręgosłupa lub zmiany zwyrodnieniowe chorzy mogą odczuwać ból nóg od kręgosłupa, który jest jednym z objawów rwy kulszowej. Dyskopatia lędźwiowa jest częstym źródłem dolegliwości. Najbardziej podatne na dyskopatię są kręgi L5 S1. W tym odcinku często dochodzi do zwężenia kanału kręgowego, czyli stenozy lędźwiowej. Może być ona wynikiem dyskopatii, pogrubienia więzadeł żółtych, przerostu więzadeł żółtych lub osteofitów. Jej objawem jest ból promieniujący do nogi pojawiający się podczas chodzenia. Taki objaw nazywa się chromaniem neurogennym.

Kręgosłup szyjny

Kręgosłup szyjny to górny odcinek kręgosłupa. Często bywa przyczyną bólu na skutek długotrwałych przeciążeń lub wypadków komunikacyjnych.

Ile kręgów szyjnych ma człowiek?

Kręgosłup człowieka jest zbudowany 7 kręgów szyjnych. Pierwszy kręg szyjny nazywa się atlas. Inna jego nazwa to kręg szczytowy. Nazwa atlas pochodzi od mitycznego tytana, który na swych barkach utrzymuje świat, tak jak ierwszy kręg szyjny utrzymuje głowę. Drugi kręg szyjny to obrotnik. Jak wskazuje jego nazwa, odpowiada za obracanie głową. Wystający kręg szyjny, który można łatwo wyczuć na pograniczu szyi i klatki piersiowej to wyrostek kolczysty kręgosłupa C7. Czasem wokół tego wyrostka powstaje wybrzuszenie zwane wdowim garbem.

Budowa kręgosłupa fascynowała ludzi od prehistorii. Wiele sugeruje, że budowa ołtarzy w kościołach jest inspirowana budową kręgosłupa szyjnego. Kręgi szyjne są wyjątkowe ze względu na otwory w wyrostkach poprzecznych, przez które biegnie prowadząca życiodajną krew do mózgu tętnica kręgowa.  Trzon kręgu odpowiada miejscu w którym znajduje się tabernakulum. Znajdujące się w nim ciało Chrystusa to po łacinie corpus Christi, a trzon kręgu to corpus vertebrae. Strzelisty wyrostek kolczysty to górna szpica ołtarza. Kanał kręgowy, w którym znajduje się kluczowy dla organizmu rdzeń kręgowy ma swój odpowiednik w obrazie lub figurze w centrum ołtarza. Otworom w wyrostkach poprzecznych odpowiadają figury lub obrazy po bokach ołtarza.

Budowa kręgosłupa – odcinek szyjny, kręgi szyjne

 

Ból kręgosłupa szyjnego

Ból kręgosłupa szyjnego często jest spowodowany długotrwałym przebywaniem z głową pochyloną i wysuniętą do przodu. Przykładem jest używanie smartfona lub czytanie książek w łóżku. Ból może pochodzić ze zwyrodnienia stawów kręgosłupa, dyskopatii szyjnej lub z mieśni. Uraz kręgosłupa szyjnego czasami daje o sobie znać z pewnym opóźnieniem. Przykładem jest częsty podczas wypadków samochodowych uraz smagnięcia biczem (ang. whiplash injury), który uszkadza więzadła kręgosłupa szyjnego i może prowadzić do jego niestabilności.

Ból głowy od kręgosłupa szyjnego

Ból głowy od kręgosłupa szyjnego zwany też szyjnopochodnym bólem głowy jest częsty o osób z dyskopatią szyjną lub zwyrodnieniem kręgosłupa szyjnego. Najczęściej jest to ból z tyłu głowy, ale może też promieniować do przodu prowadząc do powstania tzw. migreny szyjnej.

Kręgosłup piersiowy

Kręgosłup piersiowy jest zbudowany z 12 kręgów. Kręgi piersiowe łączą się z żebrami za pomocą specjalnych stawów. W odcinku piersiowym rzadko dochodzi do dyskopatii, ale osteoporotyczne złamania kompresyjne powstają najczęściej właśnie tam. Choroby odcinka piersiowego mogą powodować ból kręgosłupa między łopatkami lub bóle opasujące, wędrujące do przodu klatki piersiowej i brzucha. Czasami objawy przypominają choroby serca lub pęcherzyka żółciowego.  Ostatnim kręgiem piersiowym jest kręg T12.

Kość krzyżowa

Kość krzyżowa stanowi odcinek krzyżowy kręgosłupa. Są to zrośnięte ze sobą kręgi S1 – S5. Sama kość krzyżowo rzadko boli, ale częsty jest ból stawu krzyżowo-biodrowego. W kości krzyżowej mogą powstawać torbiele Tarlova. Z reguły nie powodują dolegliwości, ale czasem są bardzo duże i mogą być przyczyną bólu.

Kręgi guziczne – kość ogonowa

Kręgi guziczne, czyli kość ogonowa lub kość guziczna to najniższy odcinek kręgosłupa. Kość ogonowa może ulegać urazom podczas upadków na pośladki. Niekiedy ból kości ogonowej jest bardzo uciążliwy i utrudnia siedzenie. Skutecznym leczeniem są odpowiednie blokady kręgosłupa guzicznego przeprowadzane pod kontrolą fluoroskopii.

Badanie kręgosłupa

Badanie kręgosłupa składa się z badania przez lekarza od kręgosłupa oraz badań obrazowych. Lekarz, który zna budowę kręgosłupa oraz jego choroby, poprzez badanie i specjalne testy często może z dużym prawdopodobieństwem zdiagnozować przyczynę bólu. Badania obrazowe są jednak bardzo pomocne, gdyż umożliwiają uzyskanie dokładnego obrazu kręgosłupa.

Rezonans magnetyczny kręgosłupa

Rezonans kręgosłupa jest bardzo dobrym badaniem. Dokładnie obrazuje budowę kręgosłupa, a zwłaszcza jego dysków, nerwów oraz przepuklin.

RTG kręgosłupa

RTG, czyli prześwietlenie kręgosłupa jest podstawowym badaniem zlecanym przez lekarza rodzinnego. RTG obrazuje przede wszystkim budowę kości, dlatego często aby uzyskać precyzyjną diagnozę należy przeprowadzić inne, dokładniejsze badania, takie jak rezonans.

USG kręgosłupa

USG kręgosłupa ma ograniczoną wartość diagnostyczną. Fale ultrasonografu nie przechodzą przez kości, dlatego obrazują jedynie zewnętrzną część kręgosłupa, natomiast przyczyna bólu najczęściej znajduje się w jego wnętrzu.

Tomografia komputerowa kręgosłupa

Tomografia komputerowa bardzo dobrze obrazuje kości. To badanie wykonuje się też u chorych, którzy nie mogą mieć wykonanego rezonansu.

Funkcje kręgosłupa

Funkcje kręgosłupa to stanowienie wewnętrznego rusztowania dla organizmu oraz ochrona przebiegających w nim nerwów i rdzenia kręgowego.  Funkcją kręgosłupa jest również stanowienie miejsca przyczepów dla licznych mięśni. Naturalne krzywizny kręgosłupa oraz dyski pełnią również funkcję amortyzatora urazów.

2018-01-09 11:01:16
Stawy międzykręgowe międzywyrostkowe kręgosłupa

lumbago stwwy międzywyrostkowe

Stawy międzywyrostkowe (międzykręgowe) kręgosłupa lędźwiowego są jedną z najczęstszych przyczyn bólu pleców na dole, bólu szyi oraz bólu z tyłu głowy. W artykule opisuję objawy, przyczyny oraz leczenie bólu tych stawów.

Ból stawów międzywyrostkowych

Ból stawów międzykręgowych jest najczęściej spotykany w dolnej części kręgosłupa szyjnego oraz w odcinku szyjnym.

Ból stawów międzywyrostkowych, gdzie boli?

 

Kręgosłup lędźwiowy

Ból stawów międzywyrostkowych kręgosłupa lędźwiowego jest najbardziej odczuwany w dole pleców lub w górnej części pośladków, wzdłuż bocznej części kręgosłupa. Ból może być jedno lub obustronny. Może on promieniować na boki lub wzdłuż tylnej części uda.

Jego charakter jest głęboki, ćmiący, przy pewnych ruchach przechodzi w ostry.

Ból nasila się przy długim chodzeniu lub staniu, zwłaszcza kiedy chory wstaje po długim siedzeniu, na przykład po jeździe samochodem. W miarę chodzenia ból może u pewnych osób się zmniejszać, ale częściej nasila się. Rotacja, czyli skręt tułowia nasila dolegliwości, zwłaszcza jeżeli towarzyszy temu odchylenie tułowia do tyłu. W nocy ból jest szczególnie dokuczliwy przy przekręcaniu się z boku na bok. Dźwiganie ciężarów również nasila ból.

Czasami chorzy mają uczucie blokady w kręgosłupie, która może się odblokowywać w akompaniamencie głuchego dźwięku.

Ulgę przynosi siedzenie z pochyleniem tułowia do przodu albo leżenie na plecach z nogami zgiętymi w kolanach lub  podpartymi na poduszce.

Niekiedy ból stawów międzykręgowych  trwa kilka dni lub tygodni i jest wtedy przeważnie poprzedzony nadmiernym dźwiganiem, szczególnie w nieodpowiednie sposób. Często jednak w stawach rozwijają się zmiany zwyrodnieniowe i zapalne, które prowadzą do bólu, mogącego uprzykrzać życie przez wiele miesięcy lub lat.

Kręgosłup szyjny

Ból stawów międzywyrostkowych kręgosłupa szyjnego jest częstą przyczyną bólu szyi i karku, który może promieniować do okolicy łopatki oraz do przodu głowy. Zmiany w stawach szyjnych są jedną z częstszych przyczyn szyjnopochodnego bólu głowy oraz bólu głowy z tyłu. Dolegliwości  mogą nasilać się przy odchyleniu głowy do tyłu i jej skręcie, na przykład przy spoglądaniu do tyłu siedząc w samochodzie.

Przerost stawów międzykręgowych

Zmiany przeciążeniowe w stawach międzykręgowych dolnego odcinka kręgosłupa lędźwiowego to są wynikiem procesów zwyrodnieniowych. Stawy międzykręgowe ulegają stopniowemu przerostowi oraz deformacji. W wyniku przerostu zmniejsza się dostępne miejsce wewnątrz kręgosłupa, co może prowadzić do zwężenia kanału kręgowego.  Przerostowi często towarzyszy wysięk, sklerotyzacja oraz osteofity.

Przerost stawów międzywyrostkowych

Zmiany zwyrodnieniowe w stawach międzywyrostkowych dolnego odcinka kręgosłupa lędźwiowego: przerost, sklerotyzacja iosteofity

Wysięk w stawach międzykręgowych

W stawach międzykręgowych może pojawiać się płyn, czyli tak zwany wysięk. Jest on dobrze widoczny w rezonansie magnetycznym. Czasami staw wytwarza na zewnątrz tak zwaną torbiel maziówkową wypełnioną płynem stawowym. Taka torbiel może uciskać worek oponowy i korzenie nerwowe stając się jedną z przyczyn rwy kulszowej.

Sklerotyzacja w stawach międzykręgowych

Odczyny sklerotyczne w stawach międzykręgowych, czyli sklerotyzacja widoczne są w RTG lub tomografii komputerowej i oznaczają stwardnienie kości. Jest to typowy objaw zwyrodnienia stawów międzywyrostkowych, czyli spondyloartrozy. Nie jest to groźnie, ale świadczy o zwyrodnieniu.

Osteofity

Osteofity to wyrośla kostne na obrzeżach stawów. Mogą nie powodować żadnych objawów, ale czasem mogą uciskać na nerw w kręgosłupie lub otworze kręgowym i prowadzić do objawów rwy kulszowej lub rwy barkowej.

Przyczyny bólu stawów międzywyrostkowych

Stawy międzykręgowe międzywyrostkowe kręgosłupa

Stawy międzywyrostkowe (ang. facet joints) łączą ze sobą kręgi kręgosłupa. Największy nacisk na nie jest wywierany podczas wygięcia kręgosłupa lędźwiowego do przodu (lordozy) oraz rotacji tułowia i miednicy.

Najczęstsze przyczyny bólu stawów międzykręgowych to:

Ciężka praca fizyczna

Nadmierne dźwiganie, zwłaszcza w nieprawidłowych pozycjach może z czasem uszkadzać stawy kręgosłupa lędźwiowego.

Zespół skrzyżowania dolnego

Zespół skrzyżowania dolnego

Zespół skrzyżowania dolnego charakteryzuje się nadmiernie wygiętym do przodu kręgosłupem lędźwiowym, co objawia się wypiętym do przodu brzuchem, oraz wypiętymi do tyłu pośladkami. Dochodzi do niego na skutek przykurczów zgięciowych w stawach biodrowych oraz słabych mięśni brzucha. Nadmiernie wygięty kręgosłup powoduje wzmożony nacisk i tarcie w stawach międzykręgowych, co prowadzi do ich zapalenia, zmian zwyrodnieniowych oraz bólu. Do powstania zespołu skrzyżowania dolnego często dochodzi u osób spędzających dużo czasu w pozycji siedzącej, szczególnie u zawodowych kierowców.

Dyskopatia

Dysk jest rodzajem poduszki miedzykręgowej, na której spoczywa część ciężaru ciała. Jeżeli  dojdzie do uszkodzenia i spłaszczenia dysku, na przykład na skutek przepukliny kręgosłupa, wtedy stawy międzykręgowe muszą dźwigać znacznie większe obciążenie. Przepuklina kręgosłupa prowadzi też do powstania rwy kulszowej, w której dochodzi do nadmiernego napięcia mięśni pleców, co może jeszcze bardziej zwiększać nacisk na stawy. Długotrwałe przeciążenie prowadzi do przerostu stawów międzykręgowych. Powstałe w ten sposób masywne zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze w stawach międzywyrostkowych mogą prowadzić do ucisku na korzenie nerwowe i objawów stenozy kręgosłupa lędźwiowego.

Skolioza

Skrzywienie kręgosłupa, czyli skolioza prowadzi do nieprawidłowego obciążenia stawów kręgosłupa. Podobnie jak opony samochodu ze źle ustawioną zbieżnością kół, tak stawy krzywego kręgosłupa będą zużywać się znacznie szybciej.

Kręgozmyk

Kręgozmyk polega na ześlizgu jednego kręgu na drugim. Prowadzi to do nadmiernego tarcia w stawach międzykręgowych co po pewnym czasie objawia się bólem.

Otyłość

Im więcej kilogramów dźwigamy, tym bardziej przeciążamy stawy międzywyrostkowe.

Leczenie

Leczenie bólu stawów międzykręgowych zależy od jego przyczyny oraz stopnia nasilenia.

Leczenie zachowawcze

W leczeniu lżejszych przypadków wystarczają leki przeciwzapalne oraz specjalne ćwiczenia, mające na celu poprawę postawy oraz odciążenie stawów kręgosłupa.

Injekcje do stawów międzywyrostkowych kręgosłupa

Injekcje do stawów międzykręgowych kręgosłupa lędźwiowego pod kontrolą fluoroskopii

W cięższych przypadkach bardzo dobre efekty przynoszą zastrzyki do stawów międzywyrostkowych. Stawy międzykręgowe są bardzo małe i znajdują się głęboko. Aby precyzyjnie wprowadzić do nich igłę konieczne jest użycie fluoroskopii, czyli monitorowania za pomocą specjalnej aparatury rentgenowskiej. Dzięki temu, zabieg tej jest zarówno skuteczny jak i bardzo bezpieczny. Jest to zabieg ambulatoryjny, po którym pacjent idzie do domu.

Denerwacja stawów międzywyrostkowych

W bardzo ciężkich przypadkach można wykonać odnerwienie stawów międzykręgowych stosując zabiegi termolezji lub kriolezji. Za ich pomocą niszczone zostają włókna unerwiające te stawy. Należy pamiętać, że odnerwienie nie leczy przyczyny bólu oraz blokuje wszystkie rodzaje czucia, nie tylko ból. Stawy pozbawione czucia wykazują tendencję do szybszej degeneracji.

Leczenie chirurgiczne

W ostateczności stosuje się operacyjne metody mające na celu ustabilizowanie stawów lub/i korekcję zniekształcenia kręgosłupa.

2019-01-23 17:58:11
Ucisk na worek oponowy – czy to groźne?

Ucisk na worek oponowy kręgosłupa często spowodowany jest przez wypuklinę lub protruzję krążka międzykręgowego. Objawy silnego ucisku worka oponowego mogą być groźne i wymagać szybkiego leczenia.

Ucisk na worek oponowy – czy to groźne?

Anatomia – co to jest worek oponowy?

Worek oponowy (ang. dural sac) jest ważną częścią kręgosłupa. Jest to struktura znajdująca się wewnątrz kanału kręgowego otaczająca rdzeń kręgowy i korzenie nerwowe. Jeśli rdzeń kręgowy i wychodzące z niego nerwy porównamy od pnia drzewa i wyrastających z niego gałęzi, to worek oponowy będzie korą. Jest on zbudowany z opony twardej. Wewnątrz worka znajduje się płyn mózgowo rdzeniowy. Podczas punkcji lędźwiowej lub podczas niektórych znieczuleń do operacji, worek ten jest celowo przekłuwany. Czasem po takim przekłuciu sączy się płyn mózgowo rdzeniowy powodując silne bóle głowy. Takie objawy nazywamy zespołem popunkcyjnym. Jeżeli objawy same nie przechodzą wykonuje się specjalny blok zwoju skrzydłowo podniebiennego (ang. sphenopalatine ganglion block) lub “łatę” z krwi pacjenta, która zamyka otwór w oponie twardej i hamuje wyciek płynu. Zespół popunkcyjny pojawia się też w przypadkach uszkodzenia worka oponowego, na przykład podczas operacji.

Między workiem oponowym, a kostnym kanałem kręgowym znajduje się przestrzeń nadtwardówkowa, bogata w tłuszcz i naczynia krwionośne.

Worek oponowy w kręgosłupie szyjnym i piersiowym

W kręgosłupie szyjnym i piersiowym worek oponowy zawiera rdzeń kręgowy, wychodzące korzenie nerwowe oraz płyn mózgowo rdzeniowy. Dlatego też przepuklina kręgosłupa szyjnego z uciskiem na worek oponowy może być bardzo groźna, gdyż może uszkadzać rdzeń kręgowy i wywoływać objawy neurologiczne z paraliżem włącznie.

Worek oponowy w kręgosłupie szyjnym

Worek oponowy kręgosłupa lędźwiowego i krzyżowym

W kręgosłupie lędźwiowym i krzyżowym worek oponowy zawiera rdzeń kręgowy jedynie w górnej części, natomiast przepukliny i wypukliny najczęściej zdarzają się na dolny poziomach, czyli L5 S1 i L4 L5. Zawierający korzenie nerwowe worek oponowy nazywa się końskim ogonem (ang. cauda equina) i rzeczywiście trochę go przypomina. Worek oponowy kończy się w kości krzyżowej, gdzie jest zakotwiczony tzw. nicią końcową. Czasem ta nić może być zbyt mało eleastyczna i ograniczać ruchy rdzenia kręgowego. Powstaje wtedy zespół zakotwiczenia rdzenia kręgowego (ang. tethered cord syndrome), który powoduje objawy neurologiczne. Ta choroba najczęściej występuje u dzieci.

Worek oponowy kręgosłupa lędźwiowego

Ucisk worka oponowego – przyczyny

Ucisk na worek oponowy najczęściej jest wywierany przez tzw. wypadnięty dysk, czyli dyskopatię pod postacią wypukliny (np. pod postacią bulging disc) lub przepukliny kręgosłupa.

Inną przyczyną jest zwyrodnienie kręgosłupa powodujące przerost znajdujących się w kanale kręgowym więzadeł żółtych lub stawów międzywyrostkowych. Worek może być również uciśnięty przez tłuszczkowatość nadtwardówkową (ang. epidural lipomatosis), czyli chorobę polegającą na nadmiernym gromadzeniu się tłuszczu w otaczającej worek oponowy przestrzeni nadtwardówkowej. Czasami ucisk wywierają guzy nowotworowe lub krwiaki.

Modelowanie worka oponowego kręgosłupa – co znaczy?

Często w wynikach badań kręgosłupa opisywana jest wypuklina krążka międzykręgowego modelująca worek oponowy. Pacjenci często pytają co to jest worek oponowy modelowany. Otóż modelowanie worka oponowego oznacza jego ucisk i odkształcenie.

Impresja na worek oponowy – co znaczy?

Impresja na worek oponowy lub impresja worka oponowego to inne określenie jego ucisku.

Kompresja worka oponowego – co oznacza?

Kompresja worka oponowego to inne określenie jego ucisku.

Ucisk na worek oponowy – objawy

Objawy zależą od stopnia ucisku. Niewielka wypuklina krążka międzykręgowego modelująca worek oponowy może nie dawać żadnych objawów, natomiast bardzo silny ucisk worka oponowego może powodować groźne objawy neurologiczne takie jak:

  • paraliż lub osłabienie siły
  • zaburzenia czucia (zdrętwienie)
  • trudności w kontrolowaniu oddawania moczu i stolca

Przy wystąpieniu takich objawów należy natychmiast skonsultować się z lekarzem.

Objawy zależą od umiejscowienia impresji worka w kręgosłupie.

Ucisk worka oponowego kręgosłupa szyjnego – objawy

Worek oponowy kręgosłupa szyjnego zawiera rdzeń kręgowy, który jest przewodzi czucie do mózgu i jest potrzeby do poruszania ciałem. Jego silny ucisk prowadzi do uszkodzenia, czyli mielopatii szyjnej. Objawia się ona osłabieniem siły mięśni rąk i nóg oraz osłabieniem czucia w rękach, tułowiu i kończynach dolnych. Mogą też wystąpić problemy z kontrolowaniem oddawania moczu i stolca. Na szczęście takie objawy występują rzadko, gdyż masywna centralna przepuklina krążka międzykręgowego uciskająca worek oponowy i rdzeń kręgowy jest rzadkością. Najczęściej przepuklina kieruje się na bok, na lewą lub prawą stronę, gdzie uciska korzenie nerwowe i wywołuje ból barku i ręki, czyli objawy rwy barkowej. Często spotykany jest ucisk na worek oponowy C5 C6. Kompresji mogą towarzyszyć szumy uszne lub zawroty głowy.

Protruzja krążka międzykręgowego z uciskiem worka oponowego

Ucisk na worek oponowy kręgosłupa lędźwiowego – objawy

Worek oponowy kręgosłupa lędźwiowego w większej jego części nie zawiera rdzenia kręgowego, a jedynie wychodzące z niego korzenie nerwowe zwane końskim ogonem. Mała wypuklina krążka międzykręgowego uciskająca worek oponowy może nie dawać objawów, jednak większy ucisk może towarzyszyć objawom stenozy lędźwiowej. Jest to ból promieniujący do nogi pojawiający się przy staniu lub chodzeniu.  Masywna protruzja krążka międzykręgowego z uciskiem worka oponowego może czasami powodować zespół ogona końskiego, czyli paraliż kończyn dolnych oraz zaburzenia w kontrolowaniu oddawania moczu i stolca. Takie objawy są jednak bardzo rzadkie. Z reguły ucisk na worek oponowy kręgosłupa lędźwiowego towarzyszy objawom rwy kulszowej, czyli bólowi promieniującemu do nogi.

Przepuklina krążka międzykręgowego uciskająca worek oponowy kręgosłupa lędźwiowego

Przepuklina lub wypuklina krążka międzykręgowego uciskająca worek oponowy  – leczenie

Mała bezobjawowa wypuklina krążka międzykręgowego uciskająca worek oponowy z reguły nie jest groźna i nie wymaga specjalnego leczenia, ale jest sygnałem, że należy zadbać o kręgosłup. Często wskazane są specjalne ćwiczenia, poprawa ergonomii pracy oraz postawy ciała. W przypadku otyłości należy schudnąć, aby odciążyć kręgosłup. Czasem wskazana jest zmiana tryby życia oraz unikanie długiego siedzenia.

Większa wypuklina lub przepuklina krążka międzykręgowego uciskająca worek oponowy może być bezoperacyjnie leczona przy pomocy nowoczesnych blokad kręgosłupa pod kontrolą RTG. Dzięki odpowiedniemu leczeniu większość przepuklin może się wchłonąć i przestać dawać objawy.

Ucisk worka oponowego z objawami neurologicznymi takimi jak paraliż jest groźny i najczęściej leczy się go wykonując pilną operację kręgosłupa.

2016-11-12 12:47:06

woda i ogień prezentujące przeciwzapalny styl życia

Żyjemy w czasach, w których stres, szkodliwe chemikalia, nieprawidłowa dieta, brak ruchu powodują powstanie zapalenia, które zamiast pomagać, szkodzi. Przeciwzapalny styl życia ma na celu przywrócenie naturalnej równowagi sił działających w organizmie i wygaszenie stanu zapalnego.

Czym jest zapalenie?

Zapalenie jest naturalną reakcją obronną organizmu. Jego zadaniem jest walka z drobnoustrojami chorobotwórczymi takim jak bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty oraz usuwanie uszkodzonych tkanek. Za bezpośrednie kierowanie zapaleniem odpowiada układ odpornościowy (immunologiczny). Układ ten działa w oparciu o informacje z układu nerwowego, endokrynnego (hormonalnego) oraz kontaktu z substancjami, które stymulują jego działanie, czyli antygenami. W przypadku rozregulowania układu nerwowego, hormonalnego lub nadmiernego kontaktu z antygenami, układ odpornościowy może zacząć odpowiadać tworząc nadmierne lub niepotrzebne stany zapalne w wielu miejscach ciała. Powoduje to ból, najczęściej w okolicach stawów i grzbietu. Długotrwały stan zapalny wywiera niekorzystny wpływ na wiele organów oraz układów.

Co powoduje rozregulowanie układu immunologicznego?

Układ odpornościowy zostaje rozregulowany bezpośrednio przez nadmierną ekspozycję na antygeny oraz pośrednio przez czynniki zaburzające równowagę układów nerwowego i endokrynnego.

  1. Nadmierna ekspozycja na antygeny
  2. Nieszczelne jelito (leaky gut)

Nieszczelne jelito

Nadmierna ekspozycja na antygeny pochodzi głównie z jelita. W normalnych warunkach ściana jelita jest szczelna i znajdujące się w jego świetle bakterie oraz inne substancje są skutecznie izolowane od krwiobiegu. Głównymi przyczynami nieszczelnego jelita są:

  • Nietolerancja lub nadwrażliwość na gluten
  • Dysbakterioza jelitowa, czyli nieprawidłowa flora bakteryjna w jelicie. Jedną z przyczyn dysbakteriozy jest stosowanie antybiotyków.

Co powoduje rozregulowanie układu nerwowego?

Stres

Układ nerwowy zostaje rozregulowany przez przewlekły stres, brak kontaktu z naturą, nadmierną stymulacją przez środki masowego przekazu oraz internet. W kieracie pracy może zostać zagubiony sens życia. Człowiek nie uświadamia sobie czego tak naprawdę chce oraz do czego dąży. Dla równowagi nerwowej potrzebne są prawidłowe relacje z bliskimi, z samym sobą oraz z Najwyższym.

Huśtawka glikemiczna

Spożywanie pokarmów, bądź płynów szybko podnoszących poziom glukozy we krwi, czyli charakteryzujących się wysokim indeksem glikemicznym, powoduje gwałtowny wyrzut insuliny z trzustki i w efekcie po 2 godzinach zbyt niski poziom glukozy zwany hipoglikemią. Podstawowym paliwem dla mózgu jest glukoza. Mózg podobnie jak piec, pracuje najlepiej jeśli dopływ paliwa kształtuje się na adekwatnym do zapotrzebowania poziomie, nie za dużo, nie za mało. Huśtawka poziomu glukozy powoduje, że komórki nerwowe i cały mózg funkcjonują źle, szczególnie w momentach spadku poziomu glukozy. Objawia się to pogorszeniem zdolności do podejmowania decyzji, niepokojem, głodem (szczególnie ochotą na słodkie pokarmy i napoje), potliwością oraz mrowieniem skóry.

Co powoduje rozregulowanie układu hormonalnego?

Dysruptory endokrynne

Układ hormonalny jest bombardowany przez tak zwane dysruptory endokrynne, czyli substancje chemiczne przypominające hormony. Przypominają one żeńskie hormony płciowe – estrogeny. Substancje te działają na człowieka już w łonie matki, mogą one feminizować męskie płody, czyli sprawiać, że mózg i ciało nie stają się w pełni męskie. Nadmiar żeńskich hormonów stymuluje układ immunologiczny, co może prowadzić  do powstawania nadmiernych lub niepotrzebnych stanów zapalnych oraz  chorób z autoagresji, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. Choroby z autoagresji powstają, kiedy układ odpornościowy atakuje własny organizm.

U mężczyzn nadmiar estrogenów prowadzi do gorszej regeneracji stawów i mięśni, osłabienia popędu płciowego oraz napędu do działania i podejmowania wyzwań. Pogarsza się ilość i jakość nasienia, co obserwuje się u mężczyzn na całym świecie.

U kobiet mogą pojawiać się problemy z płodnością.

Główne źródła dysruptorów endokrynnych to: środki ochrony roślin (pestycydy), plastik (szczególnie miękki), konserwanty obecne w kosmetykach (kremach itp.), niektóre substancje dodawane do leków. Pochodzą one również z niesfermentowanej soi, szczególnie z mleka sojowego. Soja jest częstym składnikiem paszy dla zwierząt.  Aby dodatkowo przyspieszyć przyrost masy mięśniowej zwierząt, mogą im być też podawane żeńskie hormony. Po zjedzeniu takiego mięsa przez człowieka estrogeny dostają się do jego organizmu. Dysruptory endokrynne znajdują się również w szyszkach chmielowych i w związku z tym w piwie.

Odwrócenie ról płciowych (gender roles)

Hormony  kształtują zachowanie i wpływają na role społeczne. Jednocześnie role społeczne i zachowanie wpływają na profil wydzielanych hormonów. Podejmowanie typowych zachowań męskich, na przykład związanych z podejmowaniem ryzyka będzie podnosić poziom testosteronu zarówno u mężczyzn jak i kobiet. Natomiast odgrywanie ról żeńskich, których przykładem jest  opiekowanie się małymi dziećmi znacząco obniża poziom testosteronu u mężczyzn. Przyjmowanie ról płciowych niezgodnych z własną płcią może prowadzić do dezorientacji układu hormonalnego.

Jakie są typowe objawy nadmiernej tendencji do zapaleń?

zapalenie stawow

  • Długie gojenie się kontuzji
  • Wydłużony czas potrzebny do  regeneracji po treningu
  • Trudno gojące się i nawracające zapalenia przyczepów ścięgien (entezopatie), na przykład łokieć tenisisty
  • Zapalenie rozcięgna piętowego
  • Nawracające zapalenia i bóle stawów
  • Częste bóle gardła
  • Bolesne zmiany na języku oraz afty w jamie ustnej
  • Przewlekłe zmęczenie

Na czym polega przeciwzapalny styl życia?

Przeciwzapalny styl życia opiera się na świadomych wyborach. Musimy być selektywni i wybierać to, co jest dla nas dobre. Dotyczy to tego, co na nas działa z zewnątrz i tego, jak my postępujemy.

Dieta przeciwzapalna

  • Unikaj pokarmów szybko podnoszących poziom glukozy (o wysokim indeksie glikemicznym)
  • Spróbuj diety bezglutenowej i stosują ją tak długo, aż przynosić ona będzie korzyści i czuć będziesz się po niej lepiej
  • Unikaj dysruptorów endokrynnych obecnych w jedzeniu, płynach i kosmetykach
  • Unikaj  przetworzonego jedzenia
  • Spożywaj probiotyki (np. kiszona kapusta, kefir, kwaśne mleko, jogurt)
  • Spróbuj diety ketogennej, ale pamiętaj, że nie jest to dieta dla każdego. Zależy to od czynników genetycznych.
  • Dieta śródziemnomorska ma udowodnione działanie przeciwzapalne. Obniża poziom markerów zapalenia takich jak CRP oraz interleukina 6.
  • Unikaj margaryny i innych utwardzonych tłuszczów. Zawierają one kwasy tłuszczowe o typie trans, które normalnie w żywności nie występują. Wbudowują się one w błony komórkowe komórek i są odpowiedzialne za wiele zaburzeń.

Przyprawy oraz suplementy przeciwzapalne

  • Sprawdź poziom witaminy D3, jeżeli jest on zbyt niski udaj się do lekarza. Uzupełnienie niedoborów witaminy D3 wymaga dużych dawek leków.
  • Używaj następujących przypraw, które działają przeciwzapalnie: kurkuma, imbir, cynamon, chili, czosnek, czarny pieprz.

Aktywność fizyczna

  • Często przebywaj na świeżym powietrzu, szczególnie kiedy świeci słońce. Dzięki temu obniży się poziom melatoniny, która stymuluje układ odpornościowy, polepszy się nastrój oraz w naturalny sposób wytworzy się witamina D3.
  • Uprawiaj  sport. Nie musi to być bardzo intensywny wysiłek. Ważne, aby cieszył i był regularny. Zwykły spacer lub pływanie w połączeniu z ćwiczeniami rozciągającymi z reguły wystarcza. Jeśli intensywniejszy wysiłek sprawia Ci przyjemność, podążaj za głosem intuicji. Ważne jest, żeby aktywność fizyczna wynikała z naturalnej potrzeby, a nie z  wybujałego ego, które trzeba karmić.
  • Unikaj długiego siedzenia, rób przerwy i przejdź się trochę. Ruch wspomaga wymianę płynu stawowego, natomiast jego zastój może sprzyjać zapaleniu.

Redukcja masy ciała

Pozbycie się nadmiaru tłuszczu przekłada się na zmniejszenie tendencji do zapaleń.

Poszczenie

Posty były praktykowane od tysięcy lat, głównie dla korzyści duchowych. Okazuje się również, że ograniczenie pokarmów działa przeciwzapalnie.

Aktywność duchowa

Natura uczy, wzmacnia i przywraca równowagę

  • Regularnie obcuj z naturą, która jest nieocenionym nauczycielem. Największe prawdy przekazywane są właśnie bez słów, dzięki bezpośredniemu doświadczeniu. Przyroda ma niesamowitą zdolność utrzymywania równowagi i obcowanie z nią przywraca nam utracony balans oraz dodaje życiodajnej energii.
  • Znajdź czas dla swoich bliskich.
  • Regularne spędzaj pewien czas w samotności, w milczeniu. Bez Internetu, książek oraz muzyki.
  • Poświęcaj czas na poszukiwanie i poznawanie odpowiedzi na pytania dotyczące  głębokich kwestii, które Cię interesują i inspirują. Poszukuj przede wszystkim prawdy. Doprowadzi Cię to do Najwyższego, który jest prawdą. Każdy szczerze poszukujący znajdzie własną, niepowtarzalną drogę. “Proście, a będzie wam dane; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a otworzą wam. Albowiem każdy, kto prosi, otrzymuje; kto szuka, znajduje; a kołaczącemu otworzą.” (Mt 7,7-8). Pokój i zdrowie ducha przekłada się na zdrowie ciała.

 

2018-10-02 10:31:42
Zachyłek boczny kanału kręgowego na poziomie L5S1

Zachyłek boczny kręgosłupa często pojawia się w wynikach rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej. Poniżej opisuję co jest zachyłek boczny i dlaczego jego zwężenie lub spłycenie przez wypuklinę lub przepuklinę kręgosłupa może powodować ból.

Co to jest zachyłek boczny?

Zachyłki boczne kręgosłupa to przestrzenie wewnątrz kanału kręgowego kręgosłupa, położone bocznie do znajdującego się w środku worka oponowego. W zachyłkach bocznych znajdują się korzenie rdzeniowe, czyli tak zwane korzonki, które w odcinku lędźwiowym przenoszą czucie (również bólu) z kończyn dolnych oraz powodują ich ruch.

Zachyłek boczny kanału kręgowego na poziomie L5S1

Normalny zachyłek boczny na poziomie L5-S1. Bez ucisku korzeni S1.

 

Zwężenie zachyłków bocznych kanału kręgowego

Spłycenie lub zwężenie zachyłków bocznych kanału kręgowego w kręgosłupie lędźwiowym może prowadzić do ucisku korzeni rdzeniowych i rwy kulszowej, której głównym objawem jest  ból pośladka promieniujący na nogę. Zwężenie zachyłków w większości przypadków jest spowodowane przez wypuklinę lub przepuklinę kręgosłupa lędźwiowego, albo przez zwyrodnienie kręgosłupa. Najczęstszą przyczyną zwężenia zachyłków bocznych w kręgosłupie lędźwiowym jest dyskopatia L5 S1 lub L4L5.

Przepuklina kręgosłupa

Najczęstszym schorzeniem powodującym ucisk nerwu rdzeniowego w zachyłku bocznym jest przepuklina kręgosłupa lub wypuklina krążka międzykręgowego, czyli dyskopatia kręgosłupa.

Przepuklina uciskająca zachyłek boczny kręgosłupa, Dyskopatia L5 S1

Przepuklina na poziomie L5-S1 powodująca ucisk lewego korzenia S1

Zachyłek boczny kanału kręgowego to częste umiejscowienie przepukliny kręgosłupa. Drażnienie nerwu przez przepuklinę kręgosłupa powoduje objawy takie jak ból, drętwienie nogi, a w cięższych przypadkach osłabienie mięśni lub pogorszenie czucia. Ucisk korzeni najczęściej jest  prawo lub lewostronny, ale w rzadkich przypadkach może obejmować oba zachyłki. Wyciśnięte z dysku jądro miażdżyste oprócz ucisku nerwu, powoduje jego silne zapalenie, co prowadzi do obrzęku, a w efekcie do jeszcze większego ucisku, który może pogarszać dopływ krwi do nerwu. W ciężkich przypadkach szybką i znaczącą poprawę można osiągnąć przez wykonanie zastrzyku nadtwardówkowego. Ten silnie działający zastrzyk przeciwzapalny jest podawany bezpośrednio do zachyłka bocznego kanału kręgowego.

Interlaminarny zastrzyk nadtwardówkowy

Interlaminarny zastrzyk nadtwardówkowy. Przepuklina oznaczona kolorem czerwonym.

Takie nowoczesne leczenie przepukliny kręgosłupa lędźwiowego i szyjnego pozwala na szybkie uśmierzenie bólu.

Zmiany przerostowe

Zwężenie lub spłycenie światła zachyłka bocznego może być też wynikiem narastających z wiekiem procesów zwyrodnieniowych, w wyniku których dochodzi do przerostu więzadeł żółtych i stawów międzywyrostkowych, czyli struktur stanowiących ściany kanału kręgowego.

Zwężenie zachyłków bocznych

Znaczne zwężenie zachyłków bocznych na poziomie L5 S1

Takie zwężenie najczęściej jest obustronne i może powodować ból nóg podczas chodzenia, czyli chromanie neurogenne, które jest głównym objawem stenozy kręgosłupa lędźwiowego.

Zachyłki boczne i dyskopatia szyjna

W przebiegu dyskopatii szyjnej, czyli przepukliny lub wypukliny kręgosłupa szyjnego może dochodzić do zwężenia zachyłków bocznych. Objawami dyskopatii jest ból karku, który czasem może przypominać kręcz szyi oraz ból promieniujący do kończyny górnej. Ten zespół objawów określa się jako rwa barkowa. Jest on wynikiem ucisku nerwu w zachyłku bocznym kręgosłupa szyjnego.